Thứ Bảy, 10 tháng 12, 2016

Ẩm thực Nhật Bản - Tinh hoa ẩm thực Châu Á - Nổi tiếng thế giới

Ẩm thực Nhật Bản - Tinh hoa ẩm thực Châu Á - Nổi tiếng thế giới


 Do vị trí địa lý bốn bề bao quanh đều là biển, hải sản và rong biển chiếm phần lớn trong khẩu phần ăn của người Nhật. Lương thực chính của người Nhật là gạo; người Nhật cuộn gạo trong những tấm rong biển xanh đen, tạo thành món sushi, được xem là quốc thực của Nhật Bản.

Các bữa ăn được dùng bằng đũa bằng gỗ hoặc inox (gọi là hashi), và một cái thìa (gọi là Supūn). Không như những nền văn hóa ăn bằng đũa khác, người Nhật cũng như người Triều Tiên đã dùng thìa từ ít nhất là vào thế kỷ thứ 5 (thời Edo). Người Nhật nói chung không bới cơm hoặc canh sang chén bát riêng mà được đặt sẵn ở trên bàn cho từng người và ăn bằng đũa. Súp, cháo và canh được ăn bằng thìa.

Cách sắp đặt một bữa ăn cơ bản, bao gồm:

Cơm cho mỗi người trong bát sâu bằng gốm hoặc thép không gỉ, luôn có nắp đậy ở phía bên trái người ăn.
Canh nóng cho mỗi người trong một cái bát nông hơn, đặt phía bên phải chén cơm. Hoặc dùng chung trong bát canh to đặt giữa bàn.

Trong văn hoá ẩm thực Nhật Bản, trước khi ăn người Nhật Bản thường nói “itadakimasu”, đó là một câu nói lịch sự trong bữa ăn, có nghĩa là “xin mời”. Nó nhấn mạnh sự cảm ơn tới người đã cất công chuẩn bị bữa ăn. Khi ăn xong, họ lại cảm ơn một lần nữa “gochiso sama desh*ta” có nghĩa là “cám ơn vì bữa ăn ngon”.
Các món ăn Nhật Bản đều tuân theo quy tắc “tam ngũ”: ngũ vị, ngũ sắc, ngũ pháp. Ngũ vị bao gồm: ngọt, chua, cay, đắng, mặn. Ngũ sắc có: trắng, vàng, đỏ, xanh, đen. Ngũ pháp là: sống, ninh, nướng, chiên và hấp.So với những nước khác, cách nấu nướng của người Nhật hầu như không sử dụng đến gia vị. Thay vào đó, người ta tập trung vào các hương vị tinh khiết của các thành phần món ăn: cá, rong biển, rau, gạo và đậu nành.

Tinh hoa ẩm thực phương Tây - Sự khác biệt

Tinh hoa ẩm thực phương Tây - Sự khác biệt


Người phương Tây thì trái lại. Mang huyết thống của dân du mục và hàng hải, họ sống bằng nghề đánh cá, săn thú, nuôi gia súc là chính, hái rau trồng cây là phụ, ăn mặc đều lấy nguồn từ động vật, ngay đến thuốc tân dược cũng lấy từ động vật mà ra. Người phương Tây tự hào về đặc điểm ẩm thực của họ là sự phối hợp hợp lý giữa các chất dinh dưỡng công nghiệp thực phẩm phát đạt, như đồ hộp, món ăn nhanh (fast food), tiết kiệm được thời gian lại nhiều chất dinh dưỡng, nên người họ to lớn khỏe mạnh hơn người phương Đông. Tuy nhiên, hiện nay khẩu phần ăn của người phương Đông và phương Tây đang có sự thay đổi, phương Đông tăng tỷ lệ thịt lên, hạ tỷ lệ rau xuống và phương Tây thì ngược lại.
ẩm thực phương Tây
Người phương Tây luôn tự hào về văn hóa ăn uống của mình, văn hóa của họ là ăn thật khéo léo, không phát ra tiếng động, ăn uống gọn gàng không để bung thùa, kèm theo đó là một hệ quy tắc nghiêm ngặt và cầu kì trong việc dùng muỗng, dao, nĩa sao cho phù hợp. Ngoài những quy tắc căn bản mà ai cũng phải biết như dao được cầm ở tay phải, nĩa được cầm ở tay trái, thức ăn khô được đưa lên miệng bằng nĩa, ngược lại thức ăn nước (súp, cháo…) được ăn bằng muỗng thì cũng có những quy định phức tạp khác cho việc dùng khăn ăn, dùng đồ uống, v.v…thật khó bắt chước. Đó là chưa kể đến những bộ dao nĩa riêng được sử dụng rêng cho từng món ăn khác nhau, nào là bộ đồ ăn để ăn cá và ăn thịt là hoàn toàn khác nhau, không được lẫn lộn vì hình dạng khác nhau, bộ dao nĩa ăn cá hơi bẹp chỉ để khơi ra từng mảnh cá nhỏ chứ không sắc để cắt như bộ dao nĩa cắt thịt, rồi nữa, thịt và cá vị khác nhau không thể dùng chung một thứ được. Ăn xà lách, ăn tráng miệng, dùng bơ hay dùng bánh ngọt có bộ dao nĩa riêng. Nếu dùng hải sản có vỏ cứng như tôm, cua, ốc…còn phải cần đến bộ kìm, thọc, móc…vô cùng phức tạp. Ngay cả ly, chén, dĩa cũng phải thay đổi liên tục theo món, không dùng lại chén dĩa của món trước cho món sau.

-Sưu tầm-

Đặc trưng của văn hóa ẩm thực phương Đông - Sự khác biệt

Đặc trưng của văn hóa ẩm thực phương Đông


Tạọ hóa đã đem đến cho trái đất này những chủng tộc khác nhau, dẫn đến khác nhau về mọi khía cạnh, từ văn hóa, địa lí, thiên nhiên, tiếng nói... và qua thời gian tiến hóa, phát triển thì ẩm thực không nằm ngoài quy luật ấy. Ngày nay, trên thế giới này có nhiều nền văn hóa ẩm thực khác nhau nhưng tổng hợp nhất về sự khác biệt là văn hóa ẩm thực Đông - Tây.  
Người phương Tây hằng ngày ăn uống, bất kể màu sắc, hương vị, hình thức thực phẩm ra sao, nhưng họ nhất định bảo đảm chất dinh dưỡng, mỗi ngày phải có được bao nhiêu calo, vitamin, protein v.v… Họ ít quan tâm đến mùi vị, dù không ngon mấy họ cũng tự nhủ: ăn đi bổ lắm đấy! Vì vậy có người gọi đó là “quan niệm ẩm thực lý tính”.
Ẩm thực phương Đông
Trong khi đó ẩm thực của phương Đông là “quan niệm ẩm thực mang tính thẩm mỹ”. Khi thưởng thức món ăn, người ta thường khen món này ngon, món kia không ngon, nhưng nếu hỏi vì sao ngon, ngon ở chỗ nào, e khó nói được rõ ràng, người ta chỉ nói màu, hương vị, hình thức, bát đĩa đều tuyệt mà thôi. Người phương Đông xuất phát từ vị giác, thị giác, xúc giác để đánh giá thức ăn mà ít để ý đến chất dinh dưỡng phối hợp có thỏa đáng hay không, chỉ cần ngon miệng, khoái khẩu là được.
Một trong những nguyên nhân tạo nên sự hấp dẫn của món ăn phương Đông là mùi vị, do đó khi nấu nướng thường chế biến, pha trộn với nhiều hương liệu khác nhau. Ví dụ, món ba ba chẳng hạn, bao giờ cũng phối hợp với thịt gà, thịt lợn và nấm hương cùng các gia vị khác.
Kỹ thuật thái cắt thực phẩm ở phương Đông thật đa dạng: nhỏ nhất như sợi bún, mỏng nhất như tờ giấy; hơi to là miếng vuông, miếng hình quả trám, lại có viên tròn như hòn bi. Tất cả đều thể hiện cái đẹp về hình hài, nhưng quan trọng hơn là dễ ăn, dễ thưởng thức mùi vị. Có khi bày cả con gà, con vịt lên bàn, nhưng đầu bếp đã khéo léo rút hết xương, rồi nhồi mộc nhĩ, nấm hương, thịt lợn băm… vào trong đó. Món ăn phương Tây ít chú ý đến kỹ thuật cắt thái, mà thường để nguyên cả miếng to, do đấy khi ăn người phương Tây phải dùng dao nĩa.
Ẩm thực phương Đông nói chung là ẩm thực thực vật. Người phương Đông ăn tới hơn 600 loại rau, nhiều gấp 6 lần người phương Tây. Bữa ăn thường của người phương Đông xưa chỉ có rau, ngày tết ngày lễ hoặc gia đình nào có mức sống cao thì mới có cá thịt.

-Lê Huy Tiêu-